Ocena projektów inwestycyjnych przy nieporównywalności kryteriów – zastosowanie metody ELECTRE IV
DOI:
https://doi.org/10.29015/cerem.203Słowa kluczowe:
Projekt inwestycyjny, wyrobisko wybierkowe, analiza wielokryterialna, ELECTRE IVAbstrakt
Celem pracy jest pokazanie, że wykorzystanie metody ELECTRE IV do oceny projektów inwestycyjnych w kopalni węgla kamiennego związanych z eksploatacją wyrobisk wybierkowych pozwala ustalić ranking przedsięwzięć inwestycyjnych. W tego typu problemach rozpatruje się kryteria związane z zagrożeniami oraz kryteria finansowe. Zwykle decydent nie chce lub nie potrafi określić relacji między tymi kryteriami, z tego wynika nieporównywalność kryteriów, rozumiana jako brak informacji o preferencjach względem kryteriów. Na podstawie danych uzyskanych z przedsiębiorstw przemysłu górniczego analizowane jest zagadnienie ustalenia rankingu dziewięciu projektów wyrobisk wybierkowych węgla kamiennego ocenianych ze względu na szacowane wielkości urobku i kosztów całkowitych oraz występujących zagrożeń metanowych i tąpaniami. Otrzymany ranking końcowy jest przybliżeniem systemu preferencji uwzględniającego nieporównywalność z jednej strony, a z drugiej – uwzględnia znamienne znaczenie każdego z rozpatrywanych kryteriów.Bibliografia
Vallée D., Zielniewicz P. (1994), ELECTRE III-IV, version 3.x - Aspects méthodologiques. Document du LAMSADE no 85, Paris, Université Paris-Dauphine.
Jonek-Kowalska I., Michalak A. (2012), Ryzyko, koszt kapitału i efektywność w procesie finansowania inwestycji rozwojowych w górnictwie węgla kamiennego, Warszawa, PWN.
Michalak A., Jonek-Kowalska I. (2012), Finansowanie inwestycji rozwojowych w górnictwie węgla kamiennego a wartość przedsiębiorstw górniczych, Warszawa, PWN.
Jajuga K., Jajuga T. (2006), Inwestycje – instrumenty finansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa, Warszawa, PWN.
Brandenburg H. (2002), Zarządzanie lokalnymi projektami rozwojowymi, Katowice, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Samuelson P., Nordhaus W. (1995), Ekonomia 1, Warszawa, PWN.
Matłoka M.(2002), Matematyka w finansach i bankowości, Poznań, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
Condurache G., Ciobanu R.M. (2003), Some Particular Aspects Concerning Electre Method Applications, 57th Meeting of the European Working Group, Multiple Criteria Decision Aiding, Viterbo, March 27-29.
Roy B. (1985), Methodologie Multicritere d’Aide a la Decision, Paris, Ed. Economica.
Roy B. (1990), Wielokryterialne wspomaganie decyzji, Warszawa, WNT.
Roy B., Bouyssou D. (1993), Aide Multicritere a la Decision: Methodes et Cas, Paris, Ed. Economica.
Hokkanen J., Salminen P. (1997):,ELECTRE III and IV Decision Aids in an Environmental Problem, „Journal Of Multi-Criteria Decision Analysis”, Vol.6/1997, s. 215–226.
Nowak M. (2006), Metody Electre, [w:] Metody wielokryterialne na polskim rynku finansowym, red. Trzaskalik T., Warszawa, PWE, s. 46–55.
Hwang C.L., Yoon K. (1981), Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications, New York, Springer-Verlag.
Turek M. (2013), System zarządzania kosztami w kopalni węgla kamiennego w cyklu istnienia wyrobiska wybierkowego, Warszawa, Difin.
Sojda A., Wolny M. (2015), Zastosowanie metody AHP w ocenie projektów inwestycyjnych kopalni węgla kamiennego, „Studia Ekonomiczne”, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, w druku.
Pobrania
Numer
Dział
Licencja
Autor przenosi nieodpłatnie na Wyższą Szkołę Bankową we Wrocławiu , bez ograniczeń terytorialnych, majątkowe prawa autorskie do tego utworu w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych ( Dz.U. 1994, Nr 24, poz. 83 ze zm. )na zasadzie wyłączności, tj. prawo do:
a) wyłącznego używania i wykorzystania utworu w dowolnej działalności przez Wyższą Szkołę Bankową we Wrocławiu, w szczególności w działalność Biblioteki Cyfrowej uruchomionej przez Wyższą Szkołę Bankową we Wrocławiu
b) wytwarzania, utrwalania i zwielokrotniania egzemplarzy utworów wszelkimi technikami, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, w szczególności ich zwielokrotniania poprzez dokonywanie zapisów na płytach typu CD,
c) zamieszczenia wybranych fragmentów utworu w celach promocyjnych w publikacjach, materiałach promocyjnych, w sieci Internet oraz sieciach wewnętrznych typu Intranet Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu,
d) wprowadzania utworu do pamięci komputera Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu,
e) kopiowania i powielania utworu w technologiach fotomechanicznych lub innych znanych w dniu zawarcia umowy (fotokopie, kserokopie itp.),
f) przetworzenia dzieła na formę elektroniczną i nieograniczonego rozpowszechniania w sieci Internet.
